معرفي نشريه
علمی
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - اثر توانبخشی شناختی کنترل مهاری بر کارکردهای اجرایی گرم: خطرپذیری و درک زمان در کودکان دارای اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی
بتول نجاری الموتی جاوید پیمانی مریم بهرامی هیدجی شیدا سوداگر ناهید هواسی سومارشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402چکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر توانبخشی شناختی کنترل مهاری بر دو کارکرد اجرایی گرم: خطرپذیری، و درک زمان، در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون، و پیگیری با گروه کنترل بود. تعداد 30 دانش‌آمو چکیده کاملچکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر توانبخشی شناختی کنترل مهاری بر دو کارکرد اجرایی گرم: خطرپذیری، و درک زمان، در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون، و پیگیری با گروه کنترل بود. تعداد 30 دانش‌آموز دختر و پسر ۷ تا ۱2 سال مقطع ابتدایی که در سال تحصیلی 1401-1400 در شهر تهران مشغول به تحصیل بودند و تشخیص اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی را داشتند با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. برای جمعآوری دادهها، از پرسشنامه اسنپ IV، تکلیف رایانه‌ای سنجش خطرپذیری بارت (BART)، و تکلیف رایانه‌ای بازتولید زمان استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل دادهها روش تحلیل واریانس آمیخته با اندازه‌گیری مکرر به کار رفت. نتایج نشان دادند که در عملکرد گروه آزمایش و گروه کنترل در مؤلفة خطرپذیری و در تکلیف فواصل زمانی بلند مدت از مولفة درک زمان، تفاوت وجود دارد (05/0P<) اما در تکلیف فواصل زمانی کوتاه مدت، بین دو گروه تفاوت معنادار مشاهده نشد. در مجموع چنین به‌دست آمد که تکالیف رایانه‌ای ساختاریافته با هدف تقویت مهار تداخل و پاسخ، در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی، به بهبود دو کارکرد اجرایی گرم یعنی خطرپذیری و درک زمان (فواصل زمانی بلندمدت) کمک می‌کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مرور سیستماتیک پژوهشهای مرتبط با اهمالکاری تحصیلی (غیرفعّال و فعّال): ارائه یک مدل مفهومی پنتاگونی
مجتبی بیرامی پروین کدیور هادی کرامتی مهدی عربزاده جواد کاووسیانشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402دریافت اصلاح نهایی مقاله: 23/9/1401 پذیرش مقاله: 24/2/1402 Abstract: The aim of the present study was to systematicallپژوهش حاضر با هدف مرور سیستماتیک مطالعات مرتبط با اهمالکاری تحصیلی برای دست یافتن به یک مدل و چارچوب نظری انجام گردید. این پژوهش از نوع مطالعات ث چکیده کاملدریافت اصلاح نهایی مقاله: 23/9/1401 پذیرش مقاله: 24/2/1402 Abstract: The aim of the present study was to systematicallپژوهش حاضر با هدف مرور سیستماتیک مطالعات مرتبط با اهمالکاری تحصیلی برای دست یافتن به یک مدل و چارچوب نظری انجام گردید. این پژوهش از نوع مطالعات ثانویه است و با توجه به روش اجرا، مرور سیستماتیک تلقی می‌شود. بر همین اساس، با جست‌وجو در پایگاه‌های اطلاعاتی و مطالعاتیِ معتبری که در بازة زمانی 1386 تا 1401 (2007-2022 م) از جوانب مختلف به موضوع اهمالکاری تحصیلی پرداخته بودند و با تکیه بر روش پریزما، بعد از شناساییمقاله و غربال 1645 مقاله از میان آنها 43 مقاله برای بررسی انتخاب شدند. نتایج نشان دادند که پیش‌بینی کننده‌ها و همبسته‌های اهمالکاری تحصیلی را می‌توان در قالب پنج رویکرد روان‌شاختی شامل شخصیتی، بافتی ـ محیطی، شناختی ـ عصبی، هیجانی، و انگیزشی ـ ارادی طبقه‌بندی کرد و پیامدهای آن را در قالب دو بخش درونی و بیرونی قرار داد. این طبقه‌بندی به ارائه یک چارچوب نظری تحت عنوان «مدل پنتاگونی اهمالکاری تحصیلی» منجر شد که در آن، بر تعامل بین رویکردها و پیامدها تأکید می‌شود. براساس این نتایج، پیشنهادهایی کاربردی و پژوهشی برای انجام تحقیقات بیشتر در حوزه اهمالکاری تحصیلی (غیرفعّال و فعّال) ارائه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - رواسازی و اعتباریابی فرم کوتاه پرسشنامه کارکرد تأملی
فاطمه عرب علی دوستی محمود دهقانی مریم روشن سمیه رباط میلیشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402هدف پژوهش حاضر، اعتباریابی یا تعیین ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه کارکرد تأملی بود. جامعه آماری این مطالعه مشتمل بود بر کلیه دانشجـویان دانشگاه‌های پیام‌نور آذربایجان غربی (میاندوآب، شاهین‌دژ، بوکان، و ارومیه) که در سال تحصیلی 1398-1397 شاغل به تحصیل بودند. با نمونه‌گیری چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، اعتباریابی یا تعیین ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه کارکرد تأملی بود. جامعه آماری این مطالعه مشتمل بود بر کلیه دانشجـویان دانشگاه‌های پیام‌نور آذربایجان غربی (میاندوآب، شاهین‌دژ، بوکان، و ارومیه) که در سال تحصیلی 1398-1397 شاغل به تحصیل بودند. با نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، از میان آنان، 570 نفر انتخاب شدند که به پرسشنامة 8 آیتمی کارکرد تأملی (RFQ) پاسخ دادند. داده‌های جمع‌آوری‌شده به‌صورت تصادفی به دو قسمت برابر (285 نفری) تقسیم شدند که یک گروه، برای انجام تحلیل عاملی اکتشافی به کار رفت و داده‌های گروه دوم برای تحلیل عاملی تأییدی. نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل عاملی اکتشافی با مؤلفه‌های اصلی و چرخش ابلیمین یک ساختار دوعاملی با نامهای قطعیت و عدم‌قطعیت را نشان داد. مقدار ارزش ویژه برای قطعیت و عدم‌قطعیت به‌ترتیب 04/2 و 39/1 بود. همچنین، عامل اول (قطعیت) و دوم (عدم‌قطعیت) %56/25 و %42/13 واریانس نمره‌ها را تبیین کردند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی ساختار دوعاملی را تأیید کرد (12/76=2χ، 48=df، 01/0=P؛ 98/0=GFI؛ 96/0=AGFI؛ 98/0=CFI؛ 03/0=RMSEA). ضرایب آلفای کرونباخ برای عامل‌ها به‌ترتیب 78/0 و 76/0 به‌دست آمد. به‌علاوه، نتایج بازآزمایی برای عامل‌های قطعیت و عدم‌قطعیت به‌ترتیب 76/0 و 73/0 و شاخص پایایی ترکیبی نیز برای این دو عامل به‌ترتیب 88/0 و 86/0 به‌دست آمد. نتایج همبستگی پیرسون در جهت بررسی روایی همگرای این پرسشنامه با سبک‌های دلبستگی و دشواری در تنظیم هیجان نشان داد که بین این متغیرها رابطه معناداری در سطح 01/0 وجود دارد. کاربرد شاخص فورنل و لاکر نیز روایی واگرا را تأیید کرد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان روایی و اعتبار نسخه فارسی کارکرد تأملی (RFQ) را تأیید کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی تأثیر مشاوره، ساخت‌گرایی مسیر شغلی بر تغییرات کیفی زندگی‌نامه شخصی مسیر شغلی آینده دانش‌آموزان
پریسا نیلفروشان سیده فاطمه موسویشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402این مطالعه با این هدف انجام شد تا تأثیر مشاوره ساخت‌گرایی مسیر شغلی را بر تغییرات کیفی زندگی‌نامه شخصی مسیر شغلی آینده در دانش‌آموزان دختر پایه نهم، مشخص سازد. روش این پژوهش، نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری آن مشتمل بود بر دانش‌آموزا چکیده کاملاین مطالعه با این هدف انجام شد تا تأثیر مشاوره ساخت‌گرایی مسیر شغلی را بر تغییرات کیفی زندگی‌نامه شخصی مسیر شغلی آینده در دانش‌آموزان دختر پایه نهم، مشخص سازد. روش این پژوهش، نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری آن مشتمل بود بر دانش‌آموزان دختر پایۀ نهم متوسطۀ اول در شهر اصفهان. از این دانش‌آموزان، 54 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به شیوه تصادفی، در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. مداخله به شیوه گروهی، طی 8 جلسه در گروه آزمایش اجرا شد دادهها با استفاده از ابزار زندگی‌نامة شخصی مسیر شغلی آینده (FCA) گردآوری شدند که با استفاده از آزمون مجذور خی و ضریب همبستگی فی و تحلیل مضامین روایتی تحلیل شدند. نتایج آزمون مجذور خی نشان دادند تفاوت میان گروه آزمایش و گواه به لحاظ تعداد تغییرات ایجاد شده در زندگی‌نامه‌های مسیر شغلی آینده، معنادار است (05/0>P). نتایج تحلیل مضامین روایتی نیز نشان می‌دهند که مشاوره ساخت‌گرایی مسیر شغلی باعث ایجاد تغییرات روایتی در زندگی‌نامه شخصی مسیر شغلی آیندۀ دانش‌آموزان می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی اعتبار، ساختار عاملی، و روایی ملاکی مقیاس مقبول‌نمایی اجتماعی مارلو ـ کران
علی رضا عظیم پور طیبه رحیمی پردنجانیشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402در پرسشنامههای خودگزارش‌دهی، تورش مقبول‌نمایی اجتماعی مشاهده می‌شود. از این‌رو سنجش مقبول‌نمایی اجتماعی و مهار آن، روشی رایج برای بهبود یافته‌های مبتنی بر این پرسشنامه‌هاست. یکی از معمول‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری این تورش، فرم 13 گویه‌ای مقیاس مقبول‌نمایی اجتماعی مارلو چکیده کاملدر پرسشنامههای خودگزارش‌دهی، تورش مقبول‌نمایی اجتماعی مشاهده می‌شود. از این‌رو سنجش مقبول‌نمایی اجتماعی و مهار آن، روشی رایج برای بهبود یافته‌های مبتنی بر این پرسشنامه‌هاست. یکی از معمول‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری این تورش، فرم 13 گویه‌ای مقیاس مقبول‌نمایی اجتماعی مارلو و کران (MCSDS؛ رینولدز، 1982) است که نسخة فارسی آن دارای اعتبار مطلوبی نیست. در این پژوهش با استفاده از داده‌های پژوهشهای قبل بر دانشجویان شامل 1439 نفر و داده‌های طولی پژوهشی دیگر شامل 90 دانشجو، این ابزار مورد اعتباریابی مجدد واقع شد. تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی، همبستگی گویه‌ها با نمرة کل، ضریب دشواری، شاخص تشخیص، و همچنین بررسی اعتبار به روش همسانی درونی و بررسی روایی ملاکی به شکل مقایسة پرسشنامههای گمنام و با نام، همگی بر نمونة اول انجام گردید، و بررسی اعتبار به روش بازآزمایی بر داده‌های مطالعة طولی صورت گرفت. تحلیل عامل اکتشافی نشان داد که این آزمون دارای سه عامل است و تحلیل عامل تأییدی نیز آن را تأیید کرد. با این حال بررسی محتوای گویه‌های عوامل اول و دوم و ابهام در نام‌گذاری، به‌علاوة روایی ملاکی، همسانی درونی، و پایایی عوامل، و همچنین شاخص تشخیص گویه‌ها، اعتبار و روایی عامل اول و سوم را زیر سؤال برد. به‌نظر می‌رسد عوامل اول و سوم چیزی دیگر به جز مقبول‌نمایی اجتماعی را می‌سنجند. با حذف عامل اول و سوم، 7 گویه باقی ماند که برای سنجش و مهار مقبول‌نمایی اجتماعی در تحقیقاتی که از پرسشنامههای خودگزارش‌دهی استفاده می‌کنند مناسب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - رابطه استرسِ ادراک شده و ولع مصرف با پیش‌بینی بازگشت افراد به مصرف موادِ محرک با واسطه‌گری خودکنترلی
رویا جلیلی جواد خلعتبری حسن احدی شهره قربان شیرودیشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402هدف پژوهش حاضر بررسی این نکته بود که در افراد معتاد، با واسطه‌گری خودکنترلی، استرس ادراک شده و ولع مصرف با پیش‌بینی بازگشت افراد به مواد محرک چه رابطه‌ای دارد. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی ـ همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بود بر تمامی افراد مصرف‌کننده مواد چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی این نکته بود که در افراد معتاد، با واسطه‌گری خودکنترلی، استرس ادراک شده و ولع مصرف با پیش‌بینی بازگشت افراد به مواد محرک چه رابطه‌ای دارد. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی ـ همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بود بر تمامی افراد مصرف‌کننده مواد محرک که در مراکز نگهداری و مراقبتی شهر تهران در سال 1400 مستقر بودند. برای انتخاب نمونه به استناد فرمول مدل‌یابی ساختاری، 250 نفر به‌صورت تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از مقیاس‌های استرس ادراک شده کوهن (PSS)، ولع مصرف مواد فرانکن ((DDQ، پیش‌بینی بازگشت افراد به مواد رایت (PRS)، و خودکنترلی تانجی استفاده شد. تحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از روش تحلیل مسیر نشان داد که رابطه مثبت و معناداری (01/0>P) بین استرس ادراک شده و پیش‌بینی بازگشت به مصرف مواد محرک با واسطه‌گری خودکنترلی، و بین ولع مصرف مواد با پیش‌بینی بازگشت به مصرف مواد محرک با واسطه‌گری خودکنترلی وجود دارد. همچنین رابطه منفی و معناداری (01/0>P) بین خودکنترلی و پیش‌بینی بازگشت به مصرف مواد محرک وجود دارد. بدین روی می‌توان گفت که با افزایش استرس ادراک شده و ولع مصرف، بازگشت به مصرف مواد محرک افزایش و میزان خودکنترلی کاهش می‌یابد، و با کاهش خودکنترلی نیز بازگشت به مصرف مواد محرک افزایش می‌یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - اثربخشی طرحواره‌درمانی بر سبک‌های خوردن، ذهنیت‌های طرحواره‌ایِ کودک شاد و بزرگسال سالم در افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری: مطالعه تک‌آزمودنی
مریم نوری زاده میرابادی مرجان حسین زاده تقوایی رضا مولودی شیدا سوداگر مریم بهرامی هیدجیشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره‌درمانی بر سبک‌های خوردن و ذهنیت‌های طرحواره‌ای کارآمد در افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری انجام شد. طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با ساختار تک آزمودنی از نوع ABA بود. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بود بر کلیه زنان چاق مبتلا به اختلال چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره‌درمانی بر سبک‌های خوردن و ذهنیت‌های طرحواره‌ای کارآمد در افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری انجام شد. طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با ساختار تک آزمودنی از نوع ABA بود. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بود بر کلیه زنان چاق مبتلا به اختلال پرخوری که در سالهای 1400-1399 به یک کلینیک لاغری شهر تهران مراجعه کرده بودند. از جامعه آماری پژوهش، با توجه به ملاک‌های ورود به پژوهش و خروج از آن، هشت نفر انتخاب شدند. ابزارهای جمعآوری دادهها شامل پرسشنامه سبک‌های خوردن داچ (DEBQ)، پرسشنامه ذهنیت‌های طرحواره یانگ (SMQ)، و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. طرحواره‌درمانی در قالب 20 جلسه 90 دقیقه‌ای گروهی، و 4 جلسه تکمیلی انفرادی 45 دقیقه‌ای اجرا شد. شرکت‌کنندگان، 3 بار در مرحله خط پایه، و 10 بار در مرحله مداخله ارزیابی قرار شدند. و 8 هفته پس از مداخله، هر 2 هفته یک‌بار، به‌وسیله ابزار اندازه‌گیری مورد پیگیری قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل دادهها ابتدا نمره‌های شرکت‌کنندگان به‌صورت انفرادی طی سه مرحلة خط پایه، ده مرحلة مداخله، و چهار مرحلة پیگیری جمعآوری گردید و در ادامه با استفاده از نمودار روند نمره‌های شرکت‌کنندگان در مراحل مختلف خط پایه، مداخله، و پیگیری، مورد تحلیل دیداری قرار گرفت. سپس با استفاده از شاخص‌های اندازة اثر، درصد داده‌های ناهمپوش (PND)، درصد بهبودی و شاخص تغییرات معتبر (RCI)، میزان اثربخشی درمان تعیین گردید. یافته‌ها نشان داد که نمره‌های ذهنیت‌های کارآمدِ؛ کودک شاد، و بزرگسال سالم در مرحلة مداخله نسبتِ به مرحلة خط پایه در مورد بیشتر شرکت‌کنندگان دارای روند صعودی و افزایشی و معنادار بود. نمره‌های سبک‌های خوردن هیجانی در مورد همة افراد و سبک‌های خوردن بیرونی و بازداری‌شده نیز در مورد اکثر افراد، سیر نزولی و کاهشی داشت و معنادار بود. همچنین نمره‌های شاخص RCI حاکی از ثبات نتایج طرحواره‌درمانی در مرحله پیگیری بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تعیین ویژگی‌های روانسنجی و تغییرناپذیری اندازه‌گیری مقیاس شکوفایی زوجی
منوچهر رضائی بلال ایزانلو ناصر عباسی حبیبه بشیرنژادشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402رضایت زوجی در پژوهشهای زیادی مورد مطالعه قرار گرفته اما به ماهیت و سنجش روابط زوجی شکوفا توجه کمی اختصاص یافته است. از طرف دیگر، مقیاس‌های فعلی اندازه‌گیری کیفیت رابطة در قسمت بالایی پیوستار سنجش، فاقد حساسیت هستند؛ نکته‌ای که مانع پیشروی به سمت درک و سنجش شکوفایی زوجی چکیده کاملرضایت زوجی در پژوهشهای زیادی مورد مطالعه قرار گرفته اما به ماهیت و سنجش روابط زوجی شکوفا توجه کمی اختصاص یافته است. از طرف دیگر، مقیاس‌های فعلی اندازه‌گیری کیفیت رابطة در قسمت بالایی پیوستار سنجش، فاقد حساسیت هستند؛ نکته‌ای که مانع پیشروی به سمت درک و سنجش شکوفایی زوجی می‌شود. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر، ترجمه و مطالعه قابلیت انطباق‌پذیری ساختار عاملی مقیاس شکوفایی زوجی (CFM) در نمونه‌های ایرانی بود. جامعه آماری مطالعه حاضر متشکل بود از معلمان متأهل استان زنجان در سال 1401ـ1400 (2021-2022) که از میان آنان با روش نمونه‌گیری در دسترس، 429 نفر انتخاب شدند. در مطالعه حاضر، یافته‌های حاصل از تحلیلِ موازی، آزمون MAP، و تحلیل شبکه اکتشافی حاکی از ساختار تک‌عاملی CFM بود. همچنین بروندادهای تحلیل بوت‌استرپ جهت بررسی میزان ثبات ساختار عاملی، تک‌بُعدی بودن CFM را مورد تأیید قرار دادند. تحلیل‌های مبتنی بر نظریه سؤال ـ پاسخ، برازش گویه‌ها با مدل پاسخ مدرج را تأیید کرد و شیب گویه‌ها حاکی از قدرت تمیز همه سؤالات بود که نشان می‌دهد همه گویه‌ها دارای آگاهی بودند. علاوه‌بر این، تحلیل‌های مبتنی بر نظریه سؤال ـ پاسخ تصدیق کرد که هر سه نسخه CFM به ترتیب از نسخه بلند تا نسخه کوتاه، بیشترین میزان آگاهی را ارائه می‌کنند که نشان‌دهنده مطلوب بودن نسخه‌های کوتاه در بین نمونه‌های مورد مطالعه نیز بود. شاخص‌های برازش، آماره‌های آلفا، پایایی ترکیبی، و شاخص AVE در هر سه نسخه CFM، هم در کل نمونه و هم به تفکیک جنسیت، مطلوب بودند. ریشه دوم AVE در کل نمونه برابر 826/0 بود که از برقرار بودن روایی تشخیصی در سطح سازه حکایت داشت. نتایج مربوط به تغییرناپذیری ساختار عاملی براساس جنسیت در نسخه بلند در چهار مدل شکلی، متریک، اسکالر و دقیق نشان داد که تغییرناپذیری در تمامی مدل‌ها برقرار است. متغیر شکوفایی زوجی با دیگر متغیرهای به‌کاررفته در این مطالعه روابط معناداری داشت که حاکی از روایی همگرا و واگرای مطلوب CFM بود. یافته‌های مطالعه حاضر گواه بر این بود که CFM از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار است و با هنجارهای فرهنگی جامعه ایران سازگاری دارد. پرونده مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - علی اکبر سیاسی، بنیان گذار روانشناسی در ایران: معرفی بیوگرافیک
اسماعیل ناصریشماره 2 , دوره 23 , پاییز-زمستان 1400روان شناسی تحت عنوان «علم النفس» بیش از هزار سال به عنوان یکی از شاخه های اصلی فلسفه در مراکز علمی ایران تدریس شده است. آشنایی ایرانیان با روان شناسی جدید با تدریس نخستین درس روان شناسی به وسیلة علی اکبر سیاسی در مدرسه علوم سیاسی آغاز شد. آثار و خدمات دکتر سیاسی نقش چشم چکیده کاملروان شناسی تحت عنوان «علم النفس» بیش از هزار سال به عنوان یکی از شاخه های اصلی فلسفه در مراکز علمی ایران تدریس شده است. آشنایی ایرانیان با روان شناسی جدید با تدریس نخستین درس روان شناسی به وسیلة علی اکبر سیاسی در مدرسه علوم سیاسی آغاز شد. آثار و خدمات دکتر سیاسی نقش چشمگیری در رشد و گسترش نخستینِ روان شناسی علمی در ایران داشته است، به گونه ای که از وی به منزلة بنیان گذار، اشاعه دهنده، و پدر علم روان شناسی جدید در ایران یاد می شود. در این پژوهش کیفی، با استفاده از روش بیوگرافیک، خدمات علمی و فرهنگی سیاسی مورد بررسی قرار گرفته است. مجموعه فعالیت ها و خدمات سیاسی را می توان در دو حوزه گروه بندی کرد: آموزش و گسترش روان شناسی در ایران؛ و ارتقاء سطح سواد و فرهنگ عمومی مردم. تدریس نخستین درس روان شناسی، بنیان گذاری نخستین آزمایشگاه روان شناسی، تألیف نخستین درس نامه روان شناسی، بنیان گذاری انجمن روان شناسی ایران در حوزة نخست، تدوین لایحه قانونی «تربیت معلم»، و به تصویب رساندن قانون تعلیمات عمومی اجباری و مجانی در حوزة دوم قرار می گیرند. مجموعه این اقدامات موجب شده است که سیاسی در تاریخ کوتاه روان شناسی در ایران به چهره‌ای ماندگار و در حوزه ارتقاء فرهنگ معاصر ایران به فردی تأثیرگذار تبدیل شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تنظیم شناختی ـ هیجانی و انعطاف‌پذیری شناختی بیماران گوارشی
سیده فرزانه حسینی زهرا تنها جواد کریمی عزت اله قدم پورشماره 2 , دوره 23 , پاییز-زمستان 1400اختلالات گوارشی، که از شایع‌ترین شکایات جسمی هستند، نمونه‌ای از ارتباط روان با سلامت جسمانی به‌شمار می‌آیند. تخمین زده می‌شود که حدود 7 تا 12 درصد تمام مراجعات به پزشکان به علائم و اختلالات گوارشی مربوط است. از این‌رو، در پژوهش حاضر، به بررسی اثربخشی شناخت‌درمانیِ مبتنی چکیده کاملاختلالات گوارشی، که از شایع‌ترین شکایات جسمی هستند، نمونه‌ای از ارتباط روان با سلامت جسمانی به‌شمار می‌آیند. تخمین زده می‌شود که حدود 7 تا 12 درصد تمام مراجعات به پزشکان به علائم و اختلالات گوارشی مربوط است. از این‌رو، در پژوهش حاضر، به بررسی اثربخشی شناخت‌درمانیِ مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تنظیم شناختی ـ هیجانی و انعطاف‌پذیری شناختی بیماران گوارشی پرداخته شده است. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل نامعادل بود که نمونه آن از 30 نفر (15 نفر برای گروه آزمایش و 15 نفر برای گروه کنترل) تشکیل گردید که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. سپس، اعضای گروه آزمایشی به مدت 8 جلسه تحت شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی قرار گرفتند، اما گروه کنترل هیچ‌گونه درمانی دریافت نکردند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامههای تنظیم شناختی ـ هیجانی (CERQ) و انعطاف‌پذیری شناختی (CFQ) بود. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که تفاوت بین دو گروه آزمایش و کنترل در مورد تنظیم شناختی ـ هیجانی معنادار بود (05/0P<). همچنین، بررسی تفاوت بین گروه‌های آزمایش و کنترل در مورد انعطاف‌پذیری شناختی هم از نظر آماری معنادار بود (05/0P<). به‌طور کلی، شناخت‌درمانیِ مبتنی بر ذهن‌آگاهی اثر قابل توجهی بر نمرۀ کل تنظیم شناختی ـ هیجانی و انعطاف‌پذیری شناختی بیماران گذاشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - پیش‌بینی نگرش صمیمانه و شادکامی زناشویی بر اساس خودشفقت‌ورزی و مهارت‌های ارتباطی در دانشجویان زن متأهل
مریم عابدینی سامره اسدي مجره سولماز آوریده عباس میربلوکبزرگیشماره 2 , دوره 23 , پاییز-زمستان 1400پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی نگرش صمیمانه و شادکامی زناشویی بر اساس خودشفقت‌ورزی و مهارت‌های ارتباطی در دانشجویان زن متأهل انجام گردید. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان متأهل مقطع کارشناسی دانشگاه پیام‌نور مرکز تالش در نیمسال دوم سال تح چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی نگرش صمیمانه و شادکامی زناشویی بر اساس خودشفقت‌ورزی و مهارت‌های ارتباطی در دانشجویان زن متأهل انجام گردید. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان متأهل مقطع کارشناسی دانشگاه پیام‌نور مرکز تالش در نیمسال دوم سال تحصیلی 1398-1399 بود که از میان آنها، نمونه‌ای شامل 210 دانشجو به روش در دسترس انتخاب شدند و فرم کوتاه مقیاس خودشفقت‌ورزی (SCS-SF)، پرسشنامه مهارت‌های ارتباطی (CSTR)، مقیاس نگرش صمیمانه (IAS)، و پرسشنامه شادکامی زناشویی (MHS) را تکمیل کردند. دادهها با استفاده از شاخص‌های توصیفی، روش‌های آماریِ ضريب همبستگي پيرسون، و تحلیل رگرسيون گام به گام تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که پیش‌بینی مهارت‌های گوش‌دادن، ارتباط توأم با قاطعیت، و بینش نسبت به فرایند ارتباط توانستند نگرش صمیمانه را پیش‌بینی کنند و %32 از تغييرات اين متغير را تبيين نمایند. همچنين، توانایی دریافت و ارسال پیام، خود شفقت‌ورزی، گوش دادن، کنترل عاطفی، و ارتباط توأم با قاطعیت، %63 از متغیر شادکامی زناشویی را پیش‌بینی كردند. بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که مهارت‌هاي ارتباطي و خودشفقت‌ورزي با صميميت و شادکامی زناشويي دانشجویان متأهل مرتبط‌اند و می‌توانند آنها را پيش‌بيني کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - یادگارهای ماندگار در روانشناسی فیلیپ جرج زیمباردو
رضا زمانیشماره 2 , دوره 23 , پاییز-زمستان 1400فیلیپ جرج زیمباردو در سال 1933 در خانواده‌ای مهاجر از اهالی سیسیل ایتالیا در ایالت متحده آمریکا متولد شد. در سال 1954 میلادی به دریافت مدرک کارشناسی در سه زمینه روانشناسی، جامعه‌شناسی، و مردم‌شناسی نائل شد. در دوره کارشناسی ارشد زیمباردو از کارل هاولند تأثیر پذیرفت. ها چکیده کاملفیلیپ جرج زیمباردو در سال 1933 در خانواده‌ای مهاجر از اهالی سیسیل ایتالیا در ایالت متحده آمریکا متولد شد. در سال 1954 میلادی به دریافت مدرک کارشناسی در سه زمینه روانشناسی، جامعه‌شناسی، و مردم‌شناسی نائل شد. در دوره کارشناسی ارشد زیمباردو از کارل هاولند تأثیر پذیرفت. هاولند پژوهش‌هایی را در باب تبلیغات به منظور اقناع و ترغیب و نیز تغییر نگرش انجام داده بود. زیمباردو در پایان‌نامه دکتری خود به عوامل مؤثر بر همرنگی در اعتقادات و عقاید پرداخت و در سال 1957 میلادی به درجه دکتری روانشناسی نائل شد. مهم‌ترین پژوهش زیمباردو و آنچه بیشتر از فعالیت‌های دیگر موجب شهرت و اهمیت او شد آزمایشی است که به آزمایش زندان استنفرد معروف است. او کارهای بسیار مهم دیگری هم انجام داده است؛ عمده فعالیت‌های او در روانشناسی اجتماعی است و متمرکز بر این نکته که چرا و چگونه افراد در شرایطی خاص تغییر ماهیت می‌دهند و به شکلی غیرمنتظره رفتار می‌کنند. از دیگر موضوع‌های مورد علاقه و پژوهش او می‌توان کمرویی و انگیزه را نام برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - اثر توانبخشی شناختی کنترل مهاری بر کارکردهای اجرایی گرم: خطرپذیری و درک زمان در کودکان دارای اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی
بتول نجاری الموتی جاوید پیمانی مریم بهرامی هیدجی شیدا سوداگر ناهید هواسی سومارشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402چکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر توانبخشی شناختی کنترل مهاری بر دو کارکرد اجرایی گرم: خطرپذیری، و درک زمان، در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون، و پیگیری با گروه کنترل بود. تعداد 30 دانش‌آمو چکیده کاملچکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر توانبخشی شناختی کنترل مهاری بر دو کارکرد اجرایی گرم: خطرپذیری، و درک زمان، در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون، و پیگیری با گروه کنترل بود. تعداد 30 دانش‌آموز دختر و پسر ۷ تا ۱2 سال مقطع ابتدایی که در سال تحصیلی 1401-1400 در شهر تهران مشغول به تحصیل بودند و تشخیص اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی را داشتند با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. برای جمعآوری دادهها، از پرسشنامه اسنپ IV، تکلیف رایانه‌ای سنجش خطرپذیری بارت (BART)، و تکلیف رایانه‌ای بازتولید زمان استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل دادهها روش تحلیل واریانس آمیخته با اندازه‌گیری مکرر به کار رفت. نتایج نشان دادند که در عملکرد گروه آزمایش و گروه کنترل در مؤلفة خطرپذیری و در تکلیف فواصل زمانی بلند مدت از مولفة درک زمان، تفاوت وجود دارد (05/0P<) اما در تکلیف فواصل زمانی کوتاه مدت، بین دو گروه تفاوت معنادار مشاهده نشد. در مجموع چنین به‌دست آمد که تکالیف رایانه‌ای ساختاریافته با هدف تقویت مهار تداخل و پاسخ، در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی، به بهبود دو کارکرد اجرایی گرم یعنی خطرپذیری و درک زمان (فواصل زمانی بلندمدت) کمک می‌کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تأثیر آموزش مبتنی بر شکوفایی بر شایستگی‌های هیجانی ـ اجتماعی دانش‌آموزان
مرتضی پردل حسین کارشکی مجید پاکدامنشماره 2 , دوره 23 , پاییز-زمستان 1400مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر شکوفایی بر افزایش شایستگی‌های هیجانی ـ اجتماعی دانش‌آموزان سه سال اول دبستان صورت گرفت. طرح پژوهش، شبه آزمایشی و از نوع طرح‌های پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان سه س چکیده کاملمطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر شکوفایی بر افزایش شایستگی‌های هیجانی ـ اجتماعی دانش‌آموزان سه سال اول دبستان صورت گرفت. طرح پژوهش، شبه آزمایشی و از نوع طرح‌های پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان سه سال اول دبستان شهرستان تربت‌حیدریه در سال تحصیلی 99-98 بود که به روش نمونه‌گیری در دسترس، 50 نفر از دانش‌آموزان پسر به‌صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه 25 نفری (آزمایش و کنترل) قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه شایستگی‌های هیجانی ـ اجتماعی (ESCQ) است. گروه آزمایش، طي 8 جلسۀ 90 دقیقه‌ای و به‌صورت هفته‌ای 2 جلسه، تحت آموزش بسته مبتنی بر شکوفایی قرار گرفت و گروه کنترل، بدون هیچ‌گونه مداخله‌ای باقی ماند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزار 24SPSS- و روش تحلیل واریانس چندمتغیره انجام گرفت. نتایج نشان دادند بین میانگین نمرات مؤلفه‌های شایستگی‌های هیجانی ـ اجتماعی در گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین در نتایج پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش نیز تفاوت معناداری وجود دارد (01/0>P). بر این اساس می‌توان آموزش بسته مبتنی بر شکوفایی را به عنوان روشی مؤثر بر افزایش شایستگی‌های هیجانی ـ اجتماعی دانش‌آموزان دبستانی در نظر گرفت و از آن در مدارس استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - سبک زندگی و سواد سلامت در بیماران مبتلا به کووید-19 و افراد غیرمبتلای مراجعه کننده به بیمارستان
بی تا رئیسی انسیه نظری دولابی امیرحسین افضلیشماره 2 , دوره 23 , پاییز-زمستان 1400پژوهش حاضر با هدف مقایسة سبک زندگی و سواد سلامت بیماران مبتلا به کووید-19 مراجعه‌کننده به بیمارستان و بیماران غیرمبتلا به کووید-19 انجام شد. برای این منظور 60 بیمار مبتلا به کووید-19 مراجعه‌کننده به بیمارستان شهید فیروز آبادی (منطقه 20 تهران) با 60 نفر از بیماران غیرمبت چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف مقایسة سبک زندگی و سواد سلامت بیماران مبتلا به کووید-19 مراجعه‌کننده به بیمارستان و بیماران غیرمبتلا به کووید-19 انجام شد. برای این منظور 60 بیمار مبتلا به کووید-19 مراجعه‌کننده به بیمارستان شهید فیروز آبادی (منطقه 20 تهران) با 60 نفر از بیماران غیرمبتلا به کووید-19 مراجعه‌کننده، مورد مقایسه قرار گرفتند. برای این منظور پرسشنامه‌هایی تحت عنوان «سواد سلامت جمعیت شهری ایران» و «پرسشنامه ارزیابی سبک زندگی میلر ـ اسمیت» در اختیار آنها قرار داده شد. تحلیل دادهها با استفاده از تحلیل تمایل مرکزی (میانگین)، و تحلیل واریانس چند متغیری انجام گرفت. نتایج به‌دست آمده نشان داد که بین این دو گروه در دو متغیر سواد سلامت و سبک زندگی تفاوت معنی‌دار وجود دارد و این تفاوت از نظر سواد سلامت به نفع بیماران مبتلا به کووید-19 و به ضرر بیماران غیرمبتلا به کووید-19 است. در نتیجۀ اقدامات بیماران مبتلا به کووید-19 برای دستیابی به اطلاعات مربوط به سلامت، به‌منظور تسریع روند بهبود، عدم ابتلای سایر اعضای خانواده، کاهش عوارض داروها و بیماری، موجب افزایش سواد سلامت این گروه نسبت به بیماران غیرمبتلا به کووید-19 شده است. همچنین شرایط دشوار، عوارض جانبی و طولانی مدت بیماری کووید-19 در بیماران مبتلا باعث شده است که سبک زندگی ناخوشایندی را نسبت به بیماران غیرمبتلا به کووید-19 تجربه کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تعیین ویژگی‌های روانسنجی و تغییرناپذیری اندازه‌گیری مقیاس شکوفایی زوجی
منوچهر رضائی بلال ایزانلو ناصر عباسی حبیبه بشیرنژادشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402رضایت زوجی در پژوهشهای زیادی مورد مطالعه قرار گرفته اما به ماهیت و سنجش روابط زوجی شکوفا توجه کمی اختصاص یافته است. از طرف دیگر، مقیاس‌های فعلی اندازه‌گیری کیفیت رابطة در قسمت بالایی پیوستار سنجش، فاقد حساسیت هستند؛ نکته‌ای که مانع پیشروی به سمت درک و سنجش شکوفایی زوجی چکیده کاملرضایت زوجی در پژوهشهای زیادی مورد مطالعه قرار گرفته اما به ماهیت و سنجش روابط زوجی شکوفا توجه کمی اختصاص یافته است. از طرف دیگر، مقیاس‌های فعلی اندازه‌گیری کیفیت رابطة در قسمت بالایی پیوستار سنجش، فاقد حساسیت هستند؛ نکته‌ای که مانع پیشروی به سمت درک و سنجش شکوفایی زوجی می‌شود. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر، ترجمه و مطالعه قابلیت انطباق‌پذیری ساختار عاملی مقیاس شکوفایی زوجی (CFM) در نمونه‌های ایرانی بود. جامعه آماری مطالعه حاضر متشکل بود از معلمان متأهل استان زنجان در سال 1401ـ1400 (2021-2022) که از میان آنان با روش نمونه‌گیری در دسترس، 429 نفر انتخاب شدند. در مطالعه حاضر، یافته‌های حاصل از تحلیلِ موازی، آزمون MAP، و تحلیل شبکه اکتشافی حاکی از ساختار تک‌عاملی CFM بود. همچنین بروندادهای تحلیل بوت‌استرپ جهت بررسی میزان ثبات ساختار عاملی، تک‌بُعدی بودن CFM را مورد تأیید قرار دادند. تحلیل‌های مبتنی بر نظریه سؤال ـ پاسخ، برازش گویه‌ها با مدل پاسخ مدرج را تأیید کرد و شیب گویه‌ها حاکی از قدرت تمیز همه سؤالات بود که نشان می‌دهد همه گویه‌ها دارای آگاهی بودند. علاوه‌بر این، تحلیل‌های مبتنی بر نظریه سؤال ـ پاسخ تصدیق کرد که هر سه نسخه CFM به ترتیب از نسخه بلند تا نسخه کوتاه، بیشترین میزان آگاهی را ارائه می‌کنند که نشان‌دهنده مطلوب بودن نسخه‌های کوتاه در بین نمونه‌های مورد مطالعه نیز بود. شاخص‌های برازش، آماره‌های آلفا، پایایی ترکیبی، و شاخص AVE در هر سه نسخه CFM، هم در کل نمونه و هم به تفکیک جنسیت، مطلوب بودند. ریشه دوم AVE در کل نمونه برابر 826/0 بود که از برقرار بودن روایی تشخیصی در سطح سازه حکایت داشت. نتایج مربوط به تغییرناپذیری ساختار عاملی براساس جنسیت در نسخه بلند در چهار مدل شکلی، متریک، اسکالر و دقیق نشان داد که تغییرناپذیری در تمامی مدل‌ها برقرار است. متغیر شکوفایی زوجی با دیگر متغیرهای به‌کاررفته در این مطالعه روابط معناداری داشت که حاکی از روایی همگرا و واگرای مطلوب CFM بود. یافته‌های مطالعه حاضر گواه بر این بود که CFM از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار است و با هنجارهای فرهنگی جامعه ایران سازگاری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - مرور سیستماتیک پژوهشهای مرتبط با اهمالکاری تحصیلی (غیرفعّال و فعّال): ارائه یک مدل مفهومی پنتاگونی
مجتبی بیرامی پروین کدیور هادی کرامتی مهدی عربزاده جواد کاووسیانشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402دریافت اصلاح نهایی مقاله: 23/9/1401 پذیرش مقاله: 24/2/1402 Abstract: The aim of the present study was to systematicallپژوهش حاضر با هدف مرور سیستماتیک مطالعات مرتبط با اهمالکاری تحصیلی برای دست یافتن به یک مدل و چارچوب نظری انجام گردید. این پژوهش از نوع مطالعات ث چکیده کاملدریافت اصلاح نهایی مقاله: 23/9/1401 پذیرش مقاله: 24/2/1402 Abstract: The aim of the present study was to systematicallپژوهش حاضر با هدف مرور سیستماتیک مطالعات مرتبط با اهمالکاری تحصیلی برای دست یافتن به یک مدل و چارچوب نظری انجام گردید. این پژوهش از نوع مطالعات ثانویه است و با توجه به روش اجرا، مرور سیستماتیک تلقی می‌شود. بر همین اساس، با جست‌وجو در پایگاه‌های اطلاعاتی و مطالعاتیِ معتبری که در بازة زمانی 1386 تا 1401 (2007-2022 م) از جوانب مختلف به موضوع اهمالکاری تحصیلی پرداخته بودند و با تکیه بر روش پریزما، بعد از شناساییمقاله و غربال 1645 مقاله از میان آنها 43 مقاله برای بررسی انتخاب شدند. نتایج نشان دادند که پیش‌بینی کننده‌ها و همبسته‌های اهمالکاری تحصیلی را می‌توان در قالب پنج رویکرد روان‌شاختی شامل شخصیتی، بافتی ـ محیطی، شناختی ـ عصبی، هیجانی، و انگیزشی ـ ارادی طبقه‌بندی کرد و پیامدهای آن را در قالب دو بخش درونی و بیرونی قرار داد. این طبقه‌بندی به ارائه یک چارچوب نظری تحت عنوان «مدل پنتاگونی اهمالکاری تحصیلی» منجر شد که در آن، بر تعامل بین رویکردها و پیامدها تأکید می‌شود. براساس این نتایج، پیشنهادهایی کاربردی و پژوهشی برای انجام تحقیقات بیشتر در حوزه اهمالکاری تحصیلی (غیرفعّال و فعّال) ارائه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - اثربخشی طرحواره‌درمانی بر سبک‌های خوردن، ذهنیت‌های طرحواره‌ایِ کودک شاد و بزرگسال سالم در افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری: مطالعه تک‌آزمودنی
مریم نوری زاده میرابادی مرجان حسین زاده تقوایی رضا مولودی شیدا سوداگر مریم بهرامی هیدجیشماره 1 , دوره 24 , بهار-تابستان 1402پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره‌درمانی بر سبک‌های خوردن و ذهنیت‌های طرحواره‌ای کارآمد در افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری انجام شد. طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با ساختار تک آزمودنی از نوع ABA بود. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بود بر کلیه زنان چاق مبتلا به اختلال چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره‌درمانی بر سبک‌های خوردن و ذهنیت‌های طرحواره‌ای کارآمد در افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری انجام شد. طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با ساختار تک آزمودنی از نوع ABA بود. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بود بر کلیه زنان چاق مبتلا به اختلال پرخوری که در سالهای 1400-1399 به یک کلینیک لاغری شهر تهران مراجعه کرده بودند. از جامعه آماری پژوهش، با توجه به ملاک‌های ورود به پژوهش و خروج از آن، هشت نفر انتخاب شدند. ابزارهای جمعآوری دادهها شامل پرسشنامه سبک‌های خوردن داچ (DEBQ)، پرسشنامه ذهنیت‌های طرحواره یانگ (SMQ)، و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. طرحواره‌درمانی در قالب 20 جلسه 90 دقیقه‌ای گروهی، و 4 جلسه تکمیلی انفرادی 45 دقیقه‌ای اجرا شد. شرکت‌کنندگان، 3 بار در مرحله خط پایه، و 10 بار در مرحله مداخله ارزیابی قرار شدند. و 8 هفته پس از مداخله، هر 2 هفته یک‌بار، به‌وسیله ابزار اندازه‌گیری مورد پیگیری قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل دادهها ابتدا نمره‌های شرکت‌کنندگان به‌صورت انفرادی طی سه مرحلة خط پایه، ده مرحلة مداخله، و چهار مرحلة پیگیری جمعآوری گردید و در ادامه با استفاده از نمودار روند نمره‌های شرکت‌کنندگان در مراحل مختلف خط پایه، مداخله، و پیگیری، مورد تحلیل دیداری قرار گرفت. سپس با استفاده از شاخص‌های اندازة اثر، درصد داده‌های ناهمپوش (PND)، درصد بهبودی و شاخص تغییرات معتبر (RCI)، میزان اثربخشی درمان تعیین گردید. یافته‌ها نشان داد که نمره‌های ذهنیت‌های کارآمدِ؛ کودک شاد، و بزرگسال سالم در مرحلة مداخله نسبتِ به مرحلة خط پایه در مورد بیشتر شرکت‌کنندگان دارای روند صعودی و افزایشی و معنادار بود. نمره‌های سبک‌های خوردن هیجانی در مورد همة افراد و سبک‌های خوردن بیرونی و بازداری‌شده نیز در مورد اکثر افراد، سیر نزولی و کاهشی داشت و معنادار بود. همچنین نمره‌های شاخص RCI حاکی از ثبات نتایج طرحواره‌درمانی در مرحله پیگیری بود. پرونده مقاله
